Michał Anioł Buonarroti zasłynął jako jeden z największych artystów renesansu. Jako typowy duch tamtej epoki swoją ekspresję twórczą wyrażał na różne sposoby – jednym z nich była rzeźba. Pieta watykańska, Dawid czy Mojżesz to jego najsłynniejsze dzieła. Co o nich wiemy?
Żyjący w latach 1475 – 1564 artysta był jednym z najwspanialszych umysłów epoki renesansu we Włoszech. Zajmował się rzeźbą, poezją, malarstwem i architekturą. Jego dzieła stawiają go nie tylko wśród najbardziej zdolnych artystów swojej epoki, ale także jako jednego z najbardziej cenionych w ogóle. Wśród artystów epoki odrodzenia mogli z nim konkurować tylko wielki Leonardo da Vinci i Rafael Santi. Właściwie w każdej dziedzinie, w której powstawały jego prace, zasłynął jako niedościgniony wzór.
W przypadku rzeźb zasłynął przede wszystkim Pietą watykańską, malarsko podziwia się go za freski w Kaplicy Sykstyńskiej, jako architekt zaś zapamiętany został przede wszystkim jako projektant monumentalnej kopuły bazyliki św. Piotra w Rzymie. W swoim życiu związany przede wszystkim z Rzymem, Florencją i Bolonią; co ciekawe – zaprojektował też mundury papieskiej gwardii szwajcarskiej.
Znajduje się w bazylice św. Piotra w Rzymie. Jest pierwszą spośród czterech piet, które stworzył Michał Anioł. Jednocześnie jest najbardziej znana spośród nich. Prace nad dziełem artysta prowadził w latach 1498- 1500. Z jej powstaniem związana jest interesująca historia, która wiele mówi nam o bezkompromisowym podejściu Michała Anioła do sztuki. Artysta sam wybrał się do Carrary po to, żeby wybrać odpowiedni blok marmuru. Wierzył, że rzeźby są już jakby zaklęte w pięknej skale, on sam jedynie w pewien sposób odsłania je, usuwając to, co niepotrzebne. Materiał miał być transportowany do Rzymu dokładnie przez 9 miesięcy.
Co przedstawia Pieta z Watykanu? Dzieło zlecone przez kard. Jeana de Bilheres, prawdopodobnie miało pierwotnie stanowić fragment jego nagrobka. Przedstawia ono Maryję, która trzyma w ramionach zdjętego z krzyża Jezusa. Przedstawienie ceni się za klasyczną harmonię.
Marmurowy posąg o wysokości 2 m powstał u Michała Anioła po zamówieniu go przez kard. Riario w 1497 r. Przedstawia pijanego bożka, który trzyma w dłoni kielich z winem. Za nim znajduje się niewielki satyr. Obecnie można go podziwiać we florenckim Museo Nazionale del Bargello.
Rzeźba przedstawia młodego Dawida bezpośrednio przed walką z Goliatem. Została wykonana przez Michała Anioła z marmuru. Ma 517 cm. Artysta tworzył ją w latach 1501 – 1504. Postać biblijnego patriarchy imponuje przede wszystkim wielkością i dbałością o najdrobniejsze detale, gdzie Michał Anioł wyrzeźbił nawet naczynia krwionośne. Od swojego powstania do 1873 r. stała przy wejściu do florenckiego Palazzo Vecchio. Okazało się jednak, że wpływ czynników atmosferycznych jest na tyle niszczący, że wymaga przeniesienia do muzeum (Galleria dell’Accademia) i zastąpienia jej kopią, co też wówczas uczyniono. Powszechnie uważa się, że Dawid był prawdziwym popisem możliwości artystycznych Michała Anioła.
Powstała w latach 1503 – 1504 rzeźba znajduje się obecnie w Kościele Najświętszej Marii Panny w belgijskiej Brugii. Podkreśla się, że liczące sobie 128 cm dzieło z karraryjskiego marmuru jako jedna z nielicznych prac wielkiego Michała Anioła znalazła się poza Półwyspem Apenińskim jeszcze za życia swojego twórcy. Maria, przedstawiona z lekko podtrzymywanym Dzieciątkiem, okazuje się mieć wiele wspólnego ze sposobem przedstawienia tej postaci w watykańskiej Piecie. Dzieło w trakcie pobytu we Florencji kupił brugijski kupiec Jan Mouscron.
Powstała w latach 1513 – 1516 rzeźba miała być częścią nagrobka papieża Juliusza II. Obecnym miejscem jej ekspozycji jest rzymska bazylika św. Piotra w Okowach. Wyrzeźbione w marmurze przedstawienie Mojżesza liczy sobie 235 cm. Co ciekawe: kopia dzieła znajduje się w Sali Kolumnowej Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego.
Zdj. główne: Calvin Craig/unsplash.com
